-A asistencia ás San Lucas aumenta cada ano ou foise estabilizando durante os últimos tempos?
A afluencia é moi numerosa aínda que pode fluctuar segundo os días. Pode haber días en que a circulación é boa e outros con dificultades para circular.
-Como se van organizando as San Lucas durante o resto do ano até a data sinalada?
Coa involucración de moitas persoas, con moito debate, moito falar e despois pensar naquilo que pode saír mal e intentar corrixilo. Aínda así, sempre pode haber imprevistos. Este labor implica a moita xente en moitos aspectos e ámbitos. Falamos da implicación do Concello, da Garda Civil, implícase o Concello e tamén moita cidadanía, sen todos e todas sería imposible sacar adiante estas festas.
-Cales son os grandes atractivos desta festa, que é a máis antiga de Galicia?
O momento máis destacado é o día 17 coa“baixada” que se leva facendo desde 1156, unha tradición case milenaria. Tamén son importantes a Feira das San Lucas que se celebra o 18 e a Doma Nocturna que se fai na Praza da Catedral, o Concurso Morfolóxico ou as carreiras de andadura. O certo é que ten todo moita afluencia tanto de participantes como de público.
-Como se realiza “a baixada” e por onde se fai?
Organízase durante os días previos ao 17 de outubro. Van xuntando os cabalos nun curro, realmente son tres curros diferentes, e para iso poden tardar cinco ou seis días para telos todos xuntos e baixalos até a vila. Logo o día 18 volven subir ao monte para estaren 364 días no monte. Son tres propietarios distintos a quen axudan amigos e familia.
-O número de cabezas de cabalos foi diminuíndo co paso do tempo?
Normalmente baixa o mesmo número de cabezas. Logo o día 18 traen cabalos doutros lugares para a feira, ao mellor entre 400 e 450 cabezas. Había tamén gando vacún, mais este ano está prohibido para evitar contaxios.
-Saben de onde veñen as persoas que se achegan cos seus exemplares para participar na feira?
Veñen dos concellos de arredor e tamén hai quen se achega desde Palencia, León, Asturias e Portugal.
-Coñécense as raíces das San Lucas?
Esta tradición vén de cando Afonso VII concedeu o título de cidade a Mondoñedo e lle permitiu facer unha feira anual, As San Lucas. Primeiro fíxose en agosto, mais era complicado porque era unha época en que se levaban adiante labores de agricultura e gandeiría. Por este motivo, pasaron esta festa ao mes de outubro.
-Outubro xa está no outono e a climatoloxía pode ser adversa.
Sabemos que pode chover ou ir bo tempo, mais todo o mundo responde da mesma maneira tanto os feirantes, o público e as persoas que participan nas actividades cabalares.